การวางแผนอย่างเป็นระบบในการใช้สื่อการสอน

v การวิเคราะห์ลักษณะผู้เรียน  (Analyze Learner Characteristics)

     เป็นการวิเคราะห์ลักษณะผู้เรียนเพื่อผู้สอนจะได้ทราบว่า  ผู้เรียนมีความพร้อมในการเรียนนั้นมากน้อยเพียงใด  ทั้งนี้เพราะการที่จะใช้สื่อให้ได้ผลดีย่อมจะต้องเลือกสื่อให้มีความสัมพันธ์กับลักษณะผู้เรียน  ในเรื่องนี้ผู้สอนจะต้องคำนึงถึงลักษณะทั่วไปและลักษณะเฉพาะของผู้เรียนลักษณะทั่วไปได้แก่  อายุ  ระดับความรู้  สังคม  เศรษฐกิจ  และวัฒนธรรมของผู้เรียนแต่ละคน  ถึงแม้ว่าลักษณะทั่วไปของผู้เรียนไม่มีความเกี่ยวข้องกับเนื้อหาบทเรียนก็ตาม  แต่ก็เป็นสิ่งที่ช่วยให้ผู้สอนสามารถตัดสินระดับของบทเรียนและเพื่อเลือกตัวอย่างของเนื้อหาให้เหมาะสมกับผู้เรียนได้สำหรับลักษณะเฉพาะของผู้เรียนแต่ละคนนั้น  นับว่ามีส่วนสำคัญโดยตรงกับเนื้อหาบทเรียนตลอดจนสื่อการสอนและวิธีการที่จะนำมาใช้สอน  สิ่งที่จะต้องนำมาใช้ในการวิเคราะห์   ได้แก่

1.             ทักษะที่มีมาก่อน (prerequisite  skills) เพื่อให้ทราบว่าผู้เรียนมีความรู้พื้นฐานหรือทักษะที่เกี่ยวข้องกับบทเรียนนั้นอะไรบ้างก่อนที่จะเรียน

2.             ทักษะเป้าหมาย (target skills )  ผู้เรียนมีความชำนาญในทักษะที่จะสอนนั้นมาก่อนหรือไม่  เพื่อจะได้สอนให้ตรงกับที่วางจุดมุ่งหมายไว้

3.             ทักษะในการเรียน (study  skills) ผู้เรียนสามารถขั้นต้นทางด้านภาษา  การอ่านเขียน  การคำนวณ ฯลฯ ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นที่จะช่วยในการเรียนรู้นั้นในระดับมากน้อยเพียงไร

4.             ทัศนคติ (attitudes)  ผู้เรียนมีทัศนคติอย่างไรต่อวิชาที่จะเรียนนั้น

              การวิเคราะห์ลักษณะผู้เรียนนี้ถึงแม้ว่าจะเป็นการกระทำเพียงผิวเผินก็ตาม  แต่ก็สามารถนำไปใช้ในการเลือกสื่อที่เหมาะสมได้  เช่น  หากผู้เรียนมีทักษะในการอ่านต่ำกว่าเกณฑ์ก็สามารถช่วยได้ด้วยการใช้สื่อประเภทที่มิใช่สื่อสิ่งพิมพ์  หรือถ้าหากผู้เรียนในกลุ่มนั้นมีความแตกต่างกันมากก็สามารถให้เรียนด้วยชุดการเรียนการสอนรายบุคคล  เป็นต้น

              การวิเคราะห์ลักษณะผู้เรียนอาจจะทำได้ยากเป็นบางครั้ง  ทั้งนี้เพราะผู้สอนอาจมีเวลาน้อยที่จะสังเกต  หรือผู้เรียนอาจเป็นผู้มาจากที่อื่นที่เข้ามาเรียนหรอรับการอบรม  แต่ก็สามารถกระทำด้วยการสนทนากับผู้เรียนหรือผู้ร่วมชั้นอื่นๆ  หรืออาจมีการทดสอบก่อนเรียนเพื่อดูพื้นฐานของผู้เรียนก็ได้